9. sınıf Türk dili ve edebiyatı ders kitabı cevapları sayfa 165-168, 4. ünite değerlendirme soruları
Göç eden kuşların büyük çoğunluğu bir seferde uzun mesafeleri aşabilmek için deri altında yağ depolar. Yağ parçalandığında, aynı miktarda karbonhidrat veya proteinle karşılaştırılırsa onların iki katı enerji ve su üretir. Biriktirilen yağ, bazen vücut ağırlığının iki katına çıkmasına neden olabilir. Bu denli çok yağın kısa sürede biriktirilebilmesi için uygun metabolik ve davranışsal değişikliklerin oluşması gerekiyor. Bu değişiklikler arasında aşırı yeme (hiperfagi), metabolizmalarının nitelik değiştirmesi, iç organların bazılarının küçülmesi sayılabilir. Yağ, normal zamanlarda küçük kuşların vücutlarının %3 ila %5'ine karşılık gelir. Oysa göç sırasında bu değer %25'e, bazı kıyı kuşlarında %45'e ulaşabiliyor. Ötücü kuşlar tipik olarak bir seferinde birkaç yüz kilometre uçtuktan sonra 1 ila 3, bazı durumlarda daha da uzun süre dinlenip azalan güç rezervlerini yeniden tamamlarlar. Uzun mesafeler kat eden kıyı kuşları da göçlerini üç veya dört ayakta gerçekleştirirler. Her yolculuk ayağı sırasında dinlendikleri bu mola noktaları birçok tür için yaşamsal önem taşır. Yapılan araştırmalar, küçük kuşların bir saatlik bir uçuş sırasında vücut ağırlıklarının yaklaşık % 1 'ini kaybettiklerini göstermiş. Ünlü göç araştırmacısı Peter Berthold (Pitır Bertold), ağırlığının %40'ı yağ olan bir göçmen kuşun 100 saat boyunca durmadan uçabileceğini ve bu süre zarfında 2500 km yol kat edeceğini hesaplamış. Yakıtı tasarruflu kullanma açısından hiçbir insan yapısı motor kuşların metabolizmasıyla baş edemez.
Can Bilgin, Bilim ve Teknik Dergisi
1. Yukarıda verilen metinle
ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Makale türünün özelliklerini
taşımaktadır.
B) Metnin anlatımında nesnel
bir anlatım dili hâkimdir.
C) Verilen bilgiler bilimsel
verilere dayanmaktadır.
D) Metinde bilgi verici bir
anlatım tarzı benimsenmiştir.
E) Bilgiler yerli uzmanların
görüşlerine dayanmaktadır.
2. Yukarıda verilen metinde
aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarının hangisinden yararlanılmamıştır?
A) Tanımlama
B) Sayısal verilerden
yararlanma
C) Tanık gösterme
D) Örneklendirme
E) Karşılaştırma
3. Yukarıda verilen metinde
aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi kullanılmıştır?
A) Öyküleyici B) Betimleyici C) Açıklayıcı
D) Tartışmacı E)
Tanımlayıcı
4. Makale türü ile ilgili
aşağıda verilen cümlelerin önüne bilgiler doğru ise "D", yanlış ise
"Y" yazınız.
(D) Makalede öne sürülen görüş veya tezlerin kanıtlanması gerekir.
(D) Makale, yazarın özgün düşüncelerini içermelidir.
(D) Makaleler bilimsel metinler grubunda yer alır.
(Y) Makalede yazarın edebî bir dil kullanması inandırıcılığı artırır.
(D) Makaleler çok farklı konularda yazılabilir.
(D) Makaleler gazete ve bilimsel dergilerde yayımlanır.
(Y) Makaleler beş sayfadan az olmayan metin türleridir.
(D) Makale türü gazete ile birlikte gelişmiştir.
(D) Makaleler önemli konularda yazılmalıdır.
(D) Makaleler bilimsel ve tarafsız bir anlatım diliyle kaleme alınır.
SAADET
Tap burda Tap şurda
Tap kapının arkasında
Tap göklerin ortasında
Pencerenizden görünür
Gözlerinizden sürünür
Bin bir kisveye bürünür
(...)
Ne Hint'tedir ne Çin'dedir
Gözlerimin içindedir
Bazen bana benden yakın
Bazen bana benden uzak
Yine benim içimdedir
Bedri Rahmi Eyüboğlu
5. Yukarıda verilen metin
aşağıdaki türlerden hangisiyle benzerlik gösterir?
A) Türkü B) Hikâye C) Masal
D) Bilmece E) Ninni
6. Kaynak gösterme ile ilgili
aşağıda verilen cümlelerin önüne bilgiler doğru ise "D", yanlışsa
"Y" yazınız.
(D) Metin içinde alıntı yapılan kaynaklar; yazarın soyadı, kitabın basım
yılı ve sayfa numarası verilerek parantez içinde gösterilir.
(Y) Metin içinde kullanılan kaynakların künyeleri metnin sonunda önem
sırasıyla verilir.
(D) Araştırmaya dayalı metinlerde yararlanılan bütün kaynakların metnin
sonunda gösterilmesi gereklidir.
(D) Metinde yer alan eserlerin künyelerinin gösterilmesi ile ilgili
birkaç yöntem bulunmaktadır.
(Y) Aynı eserden çok yerde yararlanılırsa bu kaynak, metnin sonundaki
"Kaynakça" kısmında en başa yazılır.
7. Aşağıdakilerden hangisi
bilimsel metinlerin özelliklerinden değildir?
A) Teze dayalı olması
B) Edebî metinlerin bir türü
olması
C) Araştırma verileriyle
desteklenmesi
D) Farklı kaynaklardan
yararlanılması
E) Anlatım dilinin nesnel
olması
8. Sunu hazırlama ile ilgili
aşağıda bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Sunu akış sayfası konuşmanın
planını verir.
B) Sunudaki görsel ve işitsel
öğeler konuşmayı destekler.
C) Sunuda konuşmanın tamamı yer
almaz.
D) Sununun okunaklı bir biçimde
tasarlanması gerekir.
E) Sunu dosyası önceden
dinleyicilere verilmelidir.
9. Araştırmaya dayalı metin
yazma süreci ile ilgili aşağıdaki aşamaları öncelik sırasına göre
numaralandırınız.
DOĞRU SIRALANDIRMA:
Araştırma konusunu belirleme
Kaynak taraması yapma ve ilgili bölümleri seçme
Metnin temel bölümlerini belirleme
Plan doğrultusunda metni yazma
Metin içinde ve sonunda
kaynak gösterme
Yazım ve noktalama hatalarını giderme
Metni paylaşma
10. Aşağıda verilen künye
yazımıyla ilgili ifadelerdeki yanlışları düzeltiniz.
a) Ahmet Hamdi Tanpınar
Yeditepe Yayınları, (1961), Şiirler, İstanbul.
DOĞRUSU: Ahmet Hamdi Tanpınar, Şiirler, Yeditepe Yayınları, İstanbul, (1961).
b) Attilâ İlhan, Sisler
Bulvarı, Ankara: Dost Yayınları, 1960.
DOĞRUSU: Attilâ İlhan, Sisler Bulvarı, Dost Yayınları, Ankara, 1960.
c) Mehmet Kaplan Şiir
Tahlilleri, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1995.
Mehmet Kaplan Şiir Tahlilleri, Dergâh Yayınları, İstanbul, 1995.
ç) Orhan Veli (1953), Bütün Şiirleri, Varlık Yayınları, İstanbul
Orhan Veli, Bütün Şiirleri, Varlık Yayınları, İstanbul (1953).
11. Aşağıda verilen iki metni
içerik ve anlatım açısından karşılaştınız. Her iki metnin benzerlik ve
farklılıklarını açıklayınız.
Her iki metnin de teması aynıdır: okuma
Metinlerdeki anlatım tarzları yani üsluplar farklılık gösteriyor. İlk metinde söyleşi havasında bir anlatım var. Yazar eleştirel, tartışmacı bir tutum takınmış. İkinci metinde açıklayıcı anlatım biçimi ve öğretici bir tutum yer alıyor.
Okumak
"Bir yazı okudum geçenlerde. Bir gazetede mi, bir dergide mi çıktı?
Kimindi? Unuttum şimdi. Yalnız şunu biliyorum: Beğenmedim o yazıyı. Yalnız
beğenmemek değil, iyice kızdım, tepem attı. Yazar, şu ağırbaşlı, bilgin denen
kimselerden olacak; öğütler veriyordu gençlere, kitabı nasıl okumalı, onu
anlatıyordu.
Siz de bilirsiniz öylelerinin bu konuda neler söylediklerini. İyi
seçeceksiniz okuyacağınız kitabı; değersizine para da vermeyeceksiniz,
vaktinizi de harcamayacaksınız. Seçtiniz, iyisini buldunuz mu.. Ama nedir
iyisini bulmanın yolu? Olur olmaz kitabı almayacaksınız, peki! Olur olmaz
kitabı almayınca da hangisi iyidir, hangisi kötüdür, nasıl anlayacaksınız?
Benim de şu sorduğuma bakın! Bilmezmişim gibi iyi kitabın nasıl seçildiğini.
Bilenlere sorarsınız, seçmişlere sorarsınız. Örneğin o yazıyı yazana
sorarsınız, o bilir elbette hangi kitapların okunması gerektiğini."
Nurullah Ataç
Okuma
"Okuma eylemi, gözlerin ve ses organlarının çeşitli hareketlerinden ve
zihnin anlama ve kavrama çabasından oluşan karmaşık bir etkinliktir. İyi bir
okuma, bu hareketlerin uyumlu olmasına bağlıdır.
Okumanın her derste önemli bir yeri vardır. Öğrenme, büyük ölçüde okumaya
dayanır. Bütün derslerin okumayı gerektirdiği göz önünde tutulacak olursa iyi
okuyamayana ve okuduğunu anlamayan bir öğrencinin başarılı olamayacağı açıktır.
Eskiden gözün satır üzerinde soldan sağa doğru harfleri seçerek sözcükleri
tanıdığına, böylece okumanın gerçekleştiğine inanılırdı. Oysa günümüzde yapılan
araştırmalarda, gözün satır üzerinde belli bir noktada odaklandığı, sonraki bir
noktaya sıçrayarak ilerlediği kanıtlanmıştır."
Şerif Aktaş - Osman Gündüz
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder