9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları MEB 2016-2017 Sayfa 139

GALATA KÖPRÜSÜ

Dikilir köprü üzerine, 

Keyifle seyrederim hepinizi. 

Kiminiz kürek çeker, sıya sıya ; 

Kiminiz midye çıkarır dubalardan; 

Kiminiz dümen tutar mavnalarda; 

Kiminiz çimacıdır halat başında; 

Kiminiz kuştur, uçar, şairane; 

Kiminiz balıktır, pırıl pırıl; 

Kiminiz vapur, kiminiz şamandıra; 

Kiminiz bulut, havalarda; 

Kiminiz çatanadır, kırdığı gibi bacayı, 

Şıp diye geçer köprünün altından; 

Kiminiz düdüktür, öter; 

Kiminiz dumandır, tüter; 

Ama hepiniz, hepiniz... 

Hepiniz geçim derdinde. 

Bir ben miyim keyif ehli içinizde? 

Bakmayın, gün olur, ben de 

Bir şiir söylerim belki sizlere dair; 

Elime üç beş kuruş geçer; 

Karnım doyar benim de.

Metni Anlama ve Çözümleme

"Galata Köprüsü" adlı şiirin tema ve konusunu belirleyiniz.

Konu: Şairin Galata Köprüsü'nden insanları uğraşlarını gözlemesi ve kendisiyle karşılaştırması

Tema: hayat meşgalesi (uğraşı)

"Galata Köprüsü" adlı şiirde ahengi sağlayan unsurları belirleyiniz. Bu unsurların şiire katkısını örneklerle açıklayınız.

Ses akışı, aliterasyon, asonans, uyak, redif, kelime tekrarlarıyla ahenk sağlanmıştır.

Aşağıda verilen dizelerdeki edebî sanatları ve bunların işlevlerini belirleyiniz.

a)     "Kiminiz balıktır, pırıl pırıl" 

Teşbih (benzetme) sanatı yapılmıştır.

b)     "Kiminiz dumandır, tüter"

Teşbih (benzetme)

c)     "Kiminiz çatanadır, kırdığı gibi bacayı, / Şıp diye geçer köprü'nün altından"

Teşbih (benzetme)

Kişilerin yaptığı işleri benzetme yoluyla anlatmış.

"Galata Köprüsü" adlı şiirin, kelimede anlam bakımından dil özelliklerini belirleyiniz.

Anlatıcı, benzetmelere yer vermiş. Deniz ve denizcilikle ilgili kelimeler fazlaca yer alıyor. Anlam kapalı verilmemiş, benzetmeler dışında mecazlı, soyut anlatım yoktur.

"Galata Köprüsü" adlı şiirin üslup özellikleri (şaire özgü dil ve anlatım özellikleri) neler­dir? Örneklerle açıklayınız.

Günlük hayatı, insanların uğraşlarını yalın bir dille aktarmış. Kapalı bir anlatım yok. Benzetmelerle insanların işlerinde, güçlerinde olduğunu ortaya koymuş.

"Galata Köprüsü" şiirine hâkim olan duygu veya duygular nelerdir? örneklendiriniz.

Hayat uğraşılarla güzel demek istiyor şair.  Bakmayın öyle boş oturduğuma ben de şiir yazarak üç beş kuruş kazanırım, diyor.

Çalışan insanlara imrenme de var aynı zamanda.

Eleştirel Okuma

Orhan Veli'nin sanat anlayışı hakkında kısa bir araştırma yapınız. Şairin savunduğu sanat anlayışının "Galata Köprüsü" adlı şiirindeki etkilerini değerlendiriniz.

"Galata Köprüsü" adlı şiiri daha önce okuduğunuz "Serenad" adlı şiirle biçim özellikleri (ölçü, kafiye, nazım şekli, birimi vb.) ve üslup açısından karşılaştırınız.

Galata Köprüsü şiiri bent halinde yazılmış. Serenad ise dörtlükler halinde.

Galata Köprüsü serbest şiirdir, Serenad hece ölçüsüyle yazılmıştır.

Galata Köprüsü şiirinde belli bir uyak düzeni yoktur, uyaklara da fazla yer verilmemiştir. Serenad şiirinin uyak düzeni vardır, uyaklar önemli bir yer kaplar.

Şairin "Galata Köprüsü"nde toplumdaki insan çeşitliliği karşısındaki tutumunu değerlendiriniz.

Daha çok denizde çalışan insanlar anlatılmış. Kimi usta, kimi yardımcı vs. ama hepsinin ortak yönü geçim derdinde olmaları.