A. Aşağıdaki
soruyu sözlü olarak cevaplayınız.
• Anlatmaya
bağlı bir edebî metin döneminin sanat anlayışını hangi yönlerden yansıtır?
Açıklayınız.
Anlatmaya bağlı bir
edebi metin yazıldığı dönemin sanat anlayışını “dil ve anlatım, tema, yapı” bakımlarından
yansıtır.
• Anlatmaya
ve göstermeye dayalı metinlerin yapı unsurları nelerdir?
Anlatmaya ve
göstermeye bağlı edebi metinlerin yapı unsurları “olay, yer zaman, kişiler”dir.
• “Edebî
gelenek” ifadesinden ne anladığınızı söyleyiniz.
Bir dönemin sanat
anlayışı ve bu sanat anlayışının etkileri edebi geleneği oluşturur. Edebi
gelenek, bir metnin ortaya çıkmasını “dil, tema, yapı” bakımlarından etki eder.
• Edebî
bir metnin anlamını her insanın farklı algılamasının sebepleri nelerdir?
CEVAP: Edebi
metinlerde çok anlamlılık olması, çağrışım uyandıran sözcüklere yer verilmesi,
edebi metinlerin yoruma açık olması, edebi metinlerde imgelere yer verilmesi
• Bir
eserin, onu yazan kişinin hayatından ayrı düşünülüp düşünülemeyeceğini
sebepleriyle birlikte yazınız.
Bir edebi metin,
yazarından izler taşır, yazarının üslubunu yansıtır. Yazarın duygu ve
düşüncelerini az ya da çok yansıtır.
B. Aşağıdaki
cümlelerde boş bırakılan noktalı yerleri uygun ifadelerle doldurunuz.
• Yazarın
kurguladığı metinde anlatıyı sürükleyen kişilere genel olarak TİP
denir.
Metnin dışındaki bir kavramı ya da insanı temsil eden
kişiye ise KARAKTER denir.
• Öğretici
veya edebî bir eserde işlenen konuya TEMA denir.
• Anlatmaya
bağlı edebî metinlerde anlatıcının her şeyi bildiği bakış açısına
İLAHİ bakış açısı; bilginin kahramanların birinin
bilgisiyle sınırlı olduğu bakış
açısına KAHRAMAN bakış açısı; anlatıcının bir kamera tarafsızlığıyla olup
biteni ifade
ettiği bakış açısına GÖZLEMCİ bakış açısı denir.
• Anlatmaya
bağlı edebî metinlerde dilin ŞİİRSEL işlevi ön plandadır.
C. Aşağıdaki
cümlelerde yer alan bilgilerin doğru olup olmadığını belirleyerek uygun seçeneği
işaretleyiniz.
• Bir
metnin yazıldığı döneme ait kültürel hayatın özelliklerinin bilinmesi, metnin doğru
değerlendirilmesine yardımcı olur. Doğru (
X )-Yanlış ( )
• Edebî
eserler, yazıldığı dönemin siyasi yapısını ortaya koymak amacıyla kaleme
alınır.
Doğru ( ) - Yanlış ( X )
• Edebî
eserler, bünyelerinde yazarlarının zihniyetini yansıtan ipuçlarını barındırır.
Doğru ( X ) - Yanlış ( )
• Edebî
metinde anlatılan gerçeklikle yaşanan gerçeklik arasında farklılık yoktur.
Doğru ( ) - Yanlış ( X )
• Bir
edebî metnin anlatıcısı değiştiğinde metnin anlatım özellikleri de değişir.
Doğru ( X ) - Yanlış ( )
• Edebî
metnin dili, günlük konuşma dilinden farklıdır. Doğru
( X )-Yanlış ( )
• Bir
edebî metin kendinden önce yazılan edebî metinlerle tema, yapı, dil ve anlatım
bakımından aynı olmak zorundadır. Doğru
( )-Yanlış ( X )
• Hikâye
ve roman metni, okuyucunun kültürüne, anlayışına, zevkine, içinde bulunduğu duruma
ve psikolojik hâline göre yeni anlam değerleri kazanır. Doğru ( X ) - Yanlış ( )
• Anlatmaya
dayalı metinlerin bazılarında yazarın hayat hikâyesi ve bilinen özellikleri ile
ilgili ipuçları metinde yer alır. Doğru
( X )-Yanlış ( )
• Yazar
ile eserinde yer alan kahraman arasında benzer özellikler bulunabilir.
Doğru ( X )-Yanlış ( )
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdakilerden
hangisi metnin yazıldığı dönemin hâkim zihniyetinin anlaşılmasında ölçüt olarak
kullanılamaz?
A) Metnin
yazıldığı dönemdeki sosyal yapı
B) Metnin
yazıldığı dönemdeki ekonomik yapı
C) Metnin
yazıldığı dönemdeki siyasal yapı
D) Metnin
yazıldığı dönemin sanat anlayışı
E) Metnin
yazıldığı dönemdeki insan nüfusu
1998 – ÖSS
CEVAP: E
2. Aşağıdakilerden
hangisi anlatmaya bağlı edebî bir metnin yapısını oluşturan unsurlardan biri değildir?
A) Olay örgüsü B) Kişiler C)
Zaman
D) Konu E) Mekân
2008 – ÖYS
CEVAP: D
3. Yazar
malzemesini yani dili, yakından tanıyacak; onu, olanaklarını deneyerek
geliştirecektir. Bu da eskilerin deneyimlerini, onların eserlerinde yaşatmakla
olur. Bizde böyle olmadı. Batı uygarlığını tanıyışımızdan sonra kuşaktan
kuşağa, dünya görüşü hızla değiştiği için eskilerle yeniler, hemen her kuşakta
birbirinden uzak düştüler. Bunun yanı sıra özensiz, çırpıştırma çeviriler
yüzünden dil ve üslup sorunları ortaya çıktı. Bunun doğal sonucu olarak da
kişiliksiz, renksiz bir edebiyat oluştu.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemistir?
A) Dilin,
yazarın anlatım ve yaratma aracı olduğuna
B) Çevirmenlerin
ciddi bir eğitimden geçmeleri gerektiğine
C) Günümüz
sanatçılarıyla eskiler arasında bir kopukluk bulunduğuna
D) Yazarın,
alanındaki birikimlerden yararlanması gerektiğine
E) Çevirilerde
yeterince titiz davranılmadığına
1992 - ÖYS
CEVAP: B
4. Yıllar
önce okuduğumuz bir kitabı ikinci kez okuduğumuzda kitap aynı kitaptır ama ondan
aldığımız tat eskisinden daha fazladır.
Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cümleye en
yakındır?
A) Bir
kitapta anlatılanlar zamanla değişik anlamlar kazanır.
B) Bir kitabın
okuyucusuna vereceği haz, sonraki okunuşunda biraz daha artar.
C) Bir
kitabın her okunuşta aynı zevki vermesi onun değerini gösterir.
D) Bir
kitabın anlaşılabilmesi için birkaç kez okunması gerekir.
E) Okuyucunun
bir kitaptan aldığı tat, onu okuyuş biçimine göre değişir.
1992 – ÖYS
CEVAP: B
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder