SAYFA
201
DEĞERLENDİRME
SORULARI
A. Aşağıdaki
soruları sözlü olarak cevaplayınız.
• Bir
bilimsel yazı kaleme almak için hangi özelliklere sahip olmanız gerekir?
Açıklayınız.
Bilimsel bir yazı yazmak için iyi bir araştırma yapmak gerekir.
Araştırma sonucu elde edilen veriler, doğru bir anlatım tekniğiyle bir araya
getirilerek bilimsel bir metin oluşturulur. Bilimsel metinlerde bilgilerin
kesin ve nesnel olmasına dikkat etmek gerekir.
• Gezi
yazısı okumanın okuyucuya ne gibi katkıları olabilir?
Gezi yazısını okumak çevremizi, ülkemizi, dünyayı tanımamızı sağlar.
Farklı yerleri görme isteği uyandırır. Farklı yerlerin tarihi,coğrafyası,
ekonomisi, toplumsal yapısı hakkında bilgi edinmemizi sağlar.
• Okuduğunuz
bir yazının sohbet türüne ait olup olmadığını nasıl anlarsınız? Açıklayınız.
Okuyucuyla konuşuyormuş tarzda ve içten bir anlatımın olup
olmadığına bakarız.
B. Aşağıdaki
cümlelerde yer alan bilgilerin doğru olup olmadığını belirleyerek uygun seçeneği
işaretleyiniz.
• Bilimsel
metinlerde anlam okuyucunun yorumuna göre değişir.
Doğru ( ) - Yanlış
(X )
• Gezi
yazıları kişisel hayatı konu alan metin türlerindendir. Doğru (X)-Yanlış ( )
• Sohbet
türü, gazete çevresinde gelişen metin türlerinden değildir. Doğru (
) Yanlış (X )
C. Aşağıdaki
çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
4. Aşağıdakilerden
hangisi Atatürkçülükle bağdaşmaz?
A) Kalkınma,
aklın ve bilimin rehberliğini temel alma
B) Yönetimi
ulus egemenliğine bağlı tutma
C) Ekonomik
kalkınmayı yabancı sermayeye dayandırma
D) Ülkenin
bağımsızlığını koruma
E) Çağdaş
uygarlık düzeyine ulaşma 1997 - ÖSS
CEVAP: C
5. Bilim
dili, nesnel bir dildir çünkü terimlerle kurulur, terimlerle oluşur. Terimlerin
de açık, anlaşılır, aydınlık olması gerekir. Bunun da baş koşulu, terimlerin,
anlamları herkesçe bilinen sözcüklerden yapılmasıdır. Böyle olmazsa bilim
dili, anlaşılmaz; karmaşık bir görünüm alır. Bu yüzden, bilim adamları arasında
tam bir anlaşma olmaz. Ayrıca, bilim ürünlerini geniş halk yığınlarına iletmek
de olanaksızlaşır.
Bu parçada,
terimlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemistir?
A) Anlamlarının
kişiden kişiye değişmemesine
B) Dilin
sık kullanılan sözcüklerinden oluşturulmasına
C) Bilimsel
iletişimi sağlamasına
D) Bilimsel
çalışmaları geliştirip hızlandırmasına
E) Güç
anlaşılan bir yapıda olmamasına
2001 - ÖSS
CEVAP: D
SAYFA 202
ÜNİTE SONU DEĞERLENDİRMESİ
A. Aşağıdaki
soruları sözlü olarak cevaplayınız.
• Bir metni öğretici
metin yapan özellikler nelerdir?
Bir metni öğretici metin yapan özellikler:
Bilgi vermek, öğretmek, aydınlatmak amacıyla yazılması
Anlatım türü olarak açıklayıcı bir anlatımın olması.
Bilgilerin kesin olması
Dilin göndergesel işlevde kullanılması
Sözcüklerin genellikle gerçek anlamda kullanılması
Duygu ve hayale yer verilmemesi
• Öğretici
metin türleri hangileridir?
Tarihi metinler
Felsefi metinler
Bilimsel metinler
Gazete çevresinde gelişen metinler: makale, deneme, sohbet, fıkra,
eleştiri, haber, röportaj
Kişisel hayatı konu alan metinler: gezi yazısı, mektup, anı, günlük,
biyografi, otobiyografi
B. Aşağıdaki
cümlelerde boş bırakılan noktalı yerleri uygun ifadelerle doldurunuz.
• Bir
duyguyu, bir düşünceyi, bir konuyu söz veya yazıyı değişik şekillerde bildirme
ve ifade etme şekline ANLATIM BİÇİMİ adı verilir.
• Gazete
veya dergilerde gündelik konuları bir görüş ve düşünceye bağlayarak yorumlayan
ciddi veya eğlendirici yazı türüne FIKRA denir.
• Bir
yazının veya bir sözün, anlaşılması güç yönlerini açıklayarak aydınlığa
kavuşturmaya ANALİZ (tahlil) denir.
C. Aşağıdaki
cümlelerde yer alan bilgilerin doğru olup olmadığını belirleyerek uygun seçeneği
işaretleyiniz.
• Öğretici
metinlerde kelimeler temel anlamıyla kullanılır. Doğru ( X)-Yanlış ( )
• Öğretici
metinleri yazıldıkları dönemin şartlarını dikkate alarak değerlendirmek
gerekir. Doğru (X )-Yanlış ( )
• Öğretici
metinlerde estetik kaygı ön plandadır. Doğru
( )-Yanlış ( X )
• Gazetelerde
yer alan köşe yazıları sanatsal kaygı gözetilerek kaleme alınır.
Doğru ( ) - Yanlış
(X )
• Bir
öğretici metnin dili, ifade edilmek istenen düşünceye, seçilen anlatım türüne
ve hitap edilen okuyucuya göre değişiklik gösterir. Doğru (X )-Yanlış ( )
• Öğretici
metinlerde yazar yaşadığı ve etkilendiği olayları yeniden kurgulayarak
okuyucularına aktarır. Doğru (
)-Yanlış (X)
• Metinde
kullanılan dil ile metnin anlatım biçiminin yazarla ilişkisi yoktur.
Doğru ( ) - Yanlış
(X)
• Öğretici
metinlerde, söz ve söz öbekleri daha çok ilk anlamlarıyla kullanılır.
Doğru (X ) - Yanlış ( )
• Öğretici
metinlere dilin poetik (şiirsel) işlevi hâkimdir. Doğru ( ) - Yanlış (X )
Ç Aşağıdaki çoktan
seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdakilerden
hangisi öğretici metinlerin genel amaçlarından biri değildir?
A) Bilgi vermek B) Haber vermek C) İkna etmek
D) Hissettirmek E)
Düşündürmek
CEVAP:D
2. Aşağıdakilerden
hangisi öğretici metinleri sanatsal metinlerden ayıran temel özelliklerden biridir?
A) Sezdirmek B)
Aydınlatmak C)
Duygulandırmak
D) Heyecanlandırmak E) Coşturmak
CEVAP:B
3. Aşağıdakilerden
hangisi gazete çevresinde gelişen metin türleri arasında yer alır?
A) Hatıra B) Gezi C)
Fıkra D) Biyografi E) Günlük
CEVAP:C
SAYFA 203
4. Bir
sanatçı için, romanı, şiiri ya da öyküsü konusunda bilgiler vermek, o yapıtı
nasıl yazdığını, orada neler söylemek istediğini anlatmaya girişmek hem boş
bir çaba hem de okura karşı saygısızlıktır. Ayrıca böyle bir tutum yazarın
kendine güveninin olmadığını da gösterir. Doğrusu şudur: Sanatçı yapıtını
ortaya koyar, sonra da bir yana çekilir. Artık yapıt kendi başına kalmıştır:
Kendi kendini savunmalı, yaratıcısının koruyuculuğuna sığınmamalıdır.
Bu parçada vurgulanan
temel yargı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak belirtilmiştir?
A) Başarılı
yapıt vermenin temel koşulu, okura saygı duymaktır.
B) Sanatçı, yapıtıyla
ilgili değerlendirme yapmaktan kaçınmalıdır.
C) Sanatçının
yapıtını açıklaması, onun anlaşılmasını kolaylaştırır.
D) Sanatçının
yapıtını savunması olumsuz eleştirilere yol açar.
E) Değişik
türlerde yazmaya çalışma, sanatçının başarısını güçleştirir.
CEVAP:B
5. Yazar
bu kitabında, son yıllarda yazdığı denemelerini bir araya getirmiş. Kırk yılı
aşkın bir yazarlık serüveninin son ürünleri bunlar. Kitabın bir yerinde şöyle
diyor yazar: “Günümüzde yazarlığa heves eden gençlerin ilk ürünlerine bakarken
duyduğum kaygıları, ne yazık ki birkaç kitap yayımlamış, ünlenmiş, göklerde
dolaşan yazarları okurken de duyuyorum.
Türkçenin bugünkü
durumuna nasıl geldiğini bilmiyorlar. “Dil nedir, biçem nedir?” diye düşünen
yok. Bir ana dilleri olmasını yazarlık için yeterli sanıyorlar.”
Bu parçada yazarlar
hangi açıdan eleştiriliyor?
A) Kendilerinden
önce yapılmış çalışmalardan habersiz olmaları
B) Kendi
öz eleştirilerini yapmaktan kaçınmaları
C) Kitapları
olanların, olmayanları küçümsemeleri
D) Duygu
ve düşüncelerini yansıtırken alışılmamış yollar izlemeleri
E) Anlatımlarının
gücünü artıracak çabayı göstermemeleri
2006 – ÖSS
CEVAP:E
6. Aşağıdakilerden
hangisi kişisel hayatı konu alan metin türleri arasında yer almaz?
A) Mektup B)
Biyografi C) Günlük D) Gezi E) Makale
CEVAP:E
7. Aşağıdakilerden
hangisi herhangi bir konuda yeni ve kişisel görüşlerle bezenmiş bir anlatım
içinde sunulan düz yazı türüne verilen isimdir?
A) Fıkra B) Eleştiri C)
Deneme D) Sohbet E) Makale
CEVAP: C
8. Bir
bilim veya sanat konusunu, konuşmayı andıran biçimde inceleyerek anlatan
edebiyat türüne ne isim verilir?
A) Röportaj B)
Makale C) Sohbet D) Deneme E) Eleştiri
CEVAP:
C
9. Çocuğa
yalnızca bilgi yükleme, eğitimin amacı değildir. Gereğinden fazla bilgi
yüklenmesi, çocuğun ancak belleğini geliştirir. Fazla bilgi, çocuğu yaşama
hazırlamadığı gibi onun bireysel özgürlüklerini de engelleyebilir. Çünkü çocuk
öğrendiklerini uygulamak için gerekli deneyimden yoksun kalır; bu yüzden aklını
kullanamaz, özgür düşünemez, özgür davranamaz. Yeni durumlar karşısında çözüm
üretemez. Böyle olunca da kendine, her zaman bağlı kalacağı bir iskele, bir
dayanak arar.
Bu parçada
vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilgili
kişiler bellekleri güçlü olanlardır.
B) Çok
bilgili insanlar, olaylara ve durumlara yönelik düşünceler üretemezler.
C) Eğitim,
düşünebilmeve düşündüğünü uygulayabilme yetisi kazandırmalıdır.
D) Kişilerin
yaşama uyum sağlaması özgür düşünmelerine bağlıdır.
E) Özgürce
davranabilen kişiler, sorunlara ustalıkla çözüm bulurlar. ıqqo . nçç
CEVAP: C
SAYFA 204
10. Bu,
son bir yıl içinde okuduğum romanlar arasında etkisinden uzun süre
kurtulamadığım bir çeviri roman. Yazar, bu romanında öncekilerden farklı bir
yol izlemiş. Bir kahramanın çevresinde gelişen bir öykü kurgulamış. Abartıyla
yalınlığı, komediyle trajedinin özelliklerini bir arada kullanmış. Bir yıl gibi
bir zaman dilimini çok az geri dönüşlerle anlatmış. Haftalarca “çok satanlar” listesinde
yer alan bu çeviri yapıt, Türk okurundan gördüğü ilgiyi Fransız ve İngiliz
okurlardan görmemiş. Bu durum, çevirmenin başarısı olarak değerlendirilebilir.
Bu parçada
aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait özellikler ağır basmaktadır?
A) Makale B) Deneme
C) Eleştiri D) Fıkra E)
Günlük
2006 - ÖSS
CEVAP: C
11. Aşağıdakilerden
hangisinde boş bırakılan yere ayraç içindeki sözcük getirilirse tanım yanlış
olur?
A ) yazarın herhangi bir konu üzerinde sonuçlara
varmadan, kişisel görüş ve düşüncelerini senli benli bir anlatım içinde
verdiği yazı türüdür, (makale)
B ) ünlü kişilerin yaşamlarını, yaptıklarını,
yaşadıkları döneme katkılarını anlatan yazı ve kitaplara denir, (biyografi)
C) Bir
kimsenin kendi yaşam öyküsünü kendisinin yazıp anlattığı yapıtlara denir.
(otobiyografi)
D) Bir
topluluk önünde belirli bir konuda yapılan etkili ve inandırıcı konuşmalara denir. (nutuk)
E) Bir
yazarın, başından geçen ya da tanık olduğu olay ve olguları bilgilerine,
gözlemlerine dayanarak anlattığı yazı türüne denir,
(anı)
2007- ÖSS
CEVAP: A
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder