A. Aşağıdaki
soruyu sözlü olarak cevaplayınız.
• Öğretici
metinlerin yazılış amaçları nelerdir? Açıklayınız.
CEVAP: Öğretici metinler bilgi vermek, düşündürmek amacıyla
yazılır.
• Öğretici
metinler ile edebî metinler arasında anlam özellikleri bakımından ne gibi farklılıklar
vardır? Açıklayınız.
CEVAP: Öğretici metinlerde anlam kişiden kişiye değişiklik
göstermez. Edebi metinlerde ise anlam, okuyucuya, zamana ve ortama göre
değişebilir.
• “Metinler,
yazarlarının aynasıdır.” sözünü yorumlayınız.
CEVAP: Her metin, yazarını yansıtır. Yazarın duygu, düşünce ve
birikiminden süzülerek ortaya çıkmıştır. Metinde yazarın üslubunu görürüz.
B. Aşağıdaki
cümleler|de boş bırakılan noktalı yerleri uygun ifadelerle doldurunuz.
• Bir
dönemdeki sosyal, siyasal, idari, adli, askerî, dinî güçlerin, sivil toplum
örgütlerinin, ticari hayatın, eğitim etkinliklerinin birlikte oluşturdukları
ortam ve bunların hiçbirine indir- genemeyen duygu, anlayış ve zevk bütününe
ZİHNİYET denir.
• Metnin
tamamının iletmek istediği düşüncenin en kısa, yoğun ifadesine TEMA denir.
• Bilgi,
inanç, düşünce farklılığı, kültürel çevre, psikolojik özellikler BAKIŞ AÇISINI belirleyen
unsurlardandır.
• Metni
oluşturan paragrafları bir arada tutan ortak düşünceye ANA
DÜŞÜNCE denir.
C. Aşağıdaki
cümlelerde yer alan bilgilerin doğru olup olmadığını belirleyerek uygun seçeneği
işaretleyiniz.
• Öğretici
bir metinde ileri sürülen düşüncelerin doğruluğu ya da yanlışlığı tartışılabilir.
Doğru ( X )-Yanlış ( )
• Her
edebî metin onu yazan kişinin zihniyetini yansıtır. Doğru ( X ) - Yanlış ( )
• Metnin
yapısı, kendi içinde anlam bütünlüğü olan birimlerin bir düzene bağlı olarak
birleşmesiyle oluşur. Doğru (X)-Yanlış ( )
• Bir
ana düşünceden hareketle birçok metin kaleme alınabilir. Doğru (X ) - Yanlış ( )
• Metnin
konusunun, güncel, tarihî, bilimsel ve felsefi olması dil ve anlatımı
etkilemektedir.
Doğru (X ) - Yanlış ( )
• Öğretici
metnin konusundan, yazılış amacından, dil ve anlatım özelliklerinden hareketle
yazarın bağlı olduğu yazı geleneği tespit edilebilir. Doğru (X ) - Yanlış ( )
• Öğretici
metinler bilgi ve haber vermek, ikna etmek, kanıları değiştirmek, uyarmak, düşündürmek,
yönlendirmek, tanıtmak gibi amaçlarla yazılan metinlerdir.
Doğru (X )-Yanlış ( )
• Öğretici
metinlerin anlamı zaman içinde büyük değişiklik göstermez.
Doğru (X )-Yanlış ( )
• Öğretici
metinlerde açıkça dile getirilmiş olanlarla, açıkça ifade edilmemiş olanlar
anlam çevresinde ilişkilendirilebilir. Doğru
(X ) - Yanlış ( )
• Öğretici
metinlerin anlamı okura göre değişiklik gösterir. Doğru ( ) - Yanlış ( X )
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdakilerden
hangisi kişisel hayatı konu alan metin türlerinden biri değildir?
A) Hatıra B) Gezi C)
Mektup D) Günlük E) Roman
CEVAP:
E
2. Yenilgiyi
daha baştan kabul eden insanlar hiçbir zaman zafere kavuşamazlar. Her yeni gün, bizleri birtakım güçlüklerle karşı
karşıya getirir. Bunları yenebilme, öncellikle onları yenebileceğimizi düşünmeye
bağlıdır. Hiçbir yetkin doktor, hastasının iyileşmeyeceğini kabul etmez. Ümidi
olmasa bile elinden gelen her şeyi yapar, en son dakikaya kadar her türlü çabayı
gösterir.
Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangidir?
A) Sorunlara, onların
üstesinden gelebileceğimiz umuduyla yaklaşmalıyız.
B) Yaşam,
güçlükler ve sıkıntılarla doludur.
C) Zorluklarla
karşılaşmak kişilerin dayanma gücünü artırır.
D) Her
iş ya da mesleğin savaşmayı gerektiren tehlikeleri vardır.
E) İşini
seven kişi, onda başarı gösterir. 1997
– ÖSS
CEVAP: A
3. (I)
Doğanın korunması, bizim için önemli bir nokta olmanın da ötesinde temel
hedeftir. (II) Bu nedenle konutlar, kenttekine benzer bir dokuda değil, tamamen
çevredeki ormanla uyum sağlayacak biçimde yapıldı. (Ill) Bir başka konu da bitkilendirme. (IV) Son zamanlarda
bitkiyle haşır neşir olma eğilimi yaygınlaştı; elbette bu durum, biz çevre
tasarımcılarını sevindiriyor. (V) Ancak yabancı kökenli bitkiler yerine
kestane, erguvan, kızılağaç, fıstık çamı tercih edilmeli; böyle bir tercih
yörenin ruhuna da uygun olur.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde parçanın
ana düşüncesi belirtilmiştir?
A) I B) II C) III D)JY E)V
CEVAP: A
4. Aşağıdakilerden
hangisi öğretici metin türlerinden biridir?
A) Şiir B) Tiyatro C) Makale D) Roman E) Hikâye
CEVAP: C
5. Bu
sanatçımız için bir dili bilmek, o dilin edebiyatını bilmek demektir. O
edebiyatın gizli kalmış köşelerinde yatan şiirleri, öyküleri bilmek demektir.
Gerek Türkçe gerekse Fransızca yazdığı yazılarda, zaman zaman öyle alıntılar
yapar ki şaşırır kalırsınız. Halk şiirimizden, özellikle tekke şiirimizden;
ama aynı zamanda bir Yunan, bir Bizans, bir İran şiirinden... Resim, heykel,
yazın gibi hangi sanat dalından bir ürün ortaya koyarsa koysun, bunu, oksijeni
bol bir ortamda oluşturmuş bir sanatçımızdır o.
Bu parçadaki altı çizili söz, anlatılan sanatçının hangi
özelliğini belirtmek için kullanılmıştır?
A) Edebiyatın,
bütün sanatların temeli olduğunu düşünme
B) Yapıtlarını
oluşturmada ayrıntılara önem verme
C) Edebiyatımızla
başka edebiyatlar arasındaki benzerlikleri yansıtma
D) Herkesçe
bilinmeyen sanat ürünlerini ortaya çıkarma
E) Çok zengin bir
sanatsal kaynaktan beslenme 2005 - ÖSS
CEVAP: E
6. Her
ressam, aynı doğa parçasını tuvaline farklı biçimlerde yansıtır....
Bu cümlenin sonuna,
düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olmaz?
A) Doğa, her sanatçı
için değişmez bir konu alanıdır.
B) Çünkü
olaylara, durumlara bakış açısı sanatçıdan sanatçıya değişir.
C) Bu,
aynı zamanda biçemle ilgili bir durumdur.
D) Bunda
sanatçının doğayı algılama biçiminin etkisi vardır.
E) Bunu,
yaratıcılığın bir gereği sayabiliriz.
2005 – ÖSS
CEVAP: A
7. Aşağıdaki
dizelerin hangisinde yorum söz konusu değildir?
A) Alabildiğine
insan kalabalığı vardı
Bir aydınlık geleceğe
bakıyordu
B) Bir
ılık güz öğlesinde
Şanlı hâkî urbası
üstünde
C) Koymuştu
kılıcını içine kınının
Yürüyordu arasında
sevgili halkının
D) İzmir'e girişini
Atatürk'ün
Bir kahve duvarındaki
resimde gördüm.
E) Işıktı,
sevinçti, türküydü
Görseydiniz o
resimde Atatürk’ü
1999 - ÖSS
CEVAP: D
8. İnsanı
insana anlatmak, başlıca kaygısıdır sanatın. Çağlar boyunca, sözle olsun,
renkle, ezgiyle olsun, tüm sanat ürünleriyle insanın iç ve dış evreni yansıtılmak
istenmiştir. Duygular, tutkular, düşler, düşünceler değişik biçimler içinde
ele alınmış, işlenmiştir. İşleyiş, ele alış biçimleri sanatçıdan sanatçıya, çağdan
çağa değişse de amaç aynı kalmıştır: İnsanı insana anlatmak... Bir bakıma sanatın
işlevindeki soyluluk da bu amaçtan doğar. Yaşamın tatlanması, çirkinliklerden
arınması, insanın insanı anlamasına bağlı değil midir? Mutsuzluklar,
uyumsuzluklar hep insanın insanı anlamamasından kaynaklanmaz mı?
Bu parçada asıl
anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Duygu
ve düşüncelerin anlatımı çeşitli sanat dallarına göre farklılık gösterir.
B) Sanat ürünleri,
bireylerin birbirine yakınlaşmasını, yaşamın güzelliklerini sezmesini ve algılamasını
sağlar.
C) Sanatın
etki gücü, her şeyden önce yaşamı olduğu gibi yansıtmasından ileri gelir.
D) Sanatsal
yaratıların yaygınlaşıp gelişmesiyle yaşam koşulları arasında sıkı bir etkileşim
vardır.
E) Aynı konuyu işleyen iki sanatçının konuya bakış
açıları, konuyu işleyiş yöntemleri birbirinden farklı özellikler gösterebilir.
2004 – ÖSS
CEVAP:B
acaba diğer sayfalar yok mu sayfalar:191.sayfa 193.sayfa195.sayfa197.sayfa 199.sayfa ve 200.sayfalar da çok lazım diğer sayfalar da yardımcı olduğunuz için teşekkürler
YanıtlaSil