1. Metinde geçen olayları defterinize yazarak metnin olay örgüsünü belirleyiniz. Olay örgüsünün yaşanmadığı, yaşandığı düşünülen ya da hayal edilen bir olaydan yola çıkılarak düzenlendiğini söyleyebilir misiniz? Niçin?
1. Metnin olay örgüsü şu şekildedir:
• Dilber’in Kafkasya'dan kaçırılıp İstanbul’a getirilmesi ve Mustafa Efendi’ye hizmetçi olarak satılması
• Mustafa Efendi’nin onu Asaf Paşa Konağına satması
• Asaf Bey’in ressam oğlu Celal’in Avrupa’dan dönmesi
• Celal’in resim yaparken Dilber’i model olarak kullanması ve Dilber'e aşık olması. Dilber'in de bu aşka karşılık vermesi
• Zehra Hanım’ın Celal’i yatağında bulamayıp tedirgin olması
• Dilber’in de yatağında olmadığını gören Zehra Hanım’ın durumdan şüphelenmesi ve Asaf Bey'e Celal ile Dilber’in aşk yaşadıklarını söylemesi
• Asaf Bey’in bu ilişkiye karşı çıkması
• Celal’in Münevver Bey Konağında bir eğlence toplantısına katılması
• Buradaki genç kızların Celal’in etrafında toplanıp Celal'e ilgi göstermeleri
• Oğullarının bir cariyeye aşık olmasını uygun görmeyen Asaf Paşa ile Zehra Hanım’ın bir sabah Celal henüz uykudayken Dilber’i gizlice bir esirciye satmaları
• Celal’in İstanbul’da günlerce Dilber’i araması fakat bulamaması
• Mısır’da bir konağa satılan Dilber’in yeni efendisine odalık olmayı reddederek hapsedilmesi.
• Sarayda ona aşık olan Cevher adındaki harem ağasının Dilber’i hapisten kaçırması, bu sırada merdivenden düşmesi
• Cevher’in Dilber’e İstanbul’a dönmesi için bir bileti vermesi ve ölmesi
• İstanbul'a yalnız başına dönemeyeceğini anlayan Dilber’in Nil Nehri’ne atlayarak canına kıyması
2. Olay örgüsünü oluşturan olaylar nerede ve hangi dönemde geçmektedir?
Olay örgüsünde anlatılanlar, 19.yüzyılda geçiyor. Osmanlı Devleti bu yüzyılda her ne kadar Batılılaşma sürecinde olsa da kölelik, cariyelik gibi geçmişten kalan bazı sosyal geleneksel alışkanlıklar devam etmektedir
3. Annesi Zehra Hanım, babası Asaf Paşa ve amcası Münevver Beyin Celal Beye karşı tutum ve davranışlarından yola çıkarak romandaki temel çatışmayı söyleyiniz.
3. Romandaki temel çatışmayı aşk ve sosyal statü olarak ifade edebiliriz. Celal Bey’in annesi, babası ve amcası Dilber’i Celal’e uygun görmezler. Bu, toplum tarafından da uygun görülmeyen, ayıp sayılabilecek bir durum olarak görülür. Oysa Celal'e göre Dilber’in bir cariye, bir hizmetçi olmasının hiçbir önemi yoktur. O, Dilber’i bir “insan” olarak görmekte, sosyal statüsüyle ilgilenmemektedir.
Kişiler
|
Kişisel özellikleri
|
Dilber
|
Daha çocuk yaşlarda Kafkasya’dan kaçırılarak İstanbul’a getirilmiş,
köle olarak satılan bir kızdır. Utangaç,
ürkek ve dürüsttür. Güzelliği ile Celal’in dikkatini çekmiştir fakat Celal’den
yararlanmayı hiçbir zaman düşünmez. Namusuna, onuruna düşkün bir kızdır.
|
Celal Bey
|
Avrupa’da eğitim gören, sanata düşkün bir genç. Batı'da edindiği kültürün etkisiyle hayata bakışı içinde yaşadığı toplumdan, anne ve babaasından farklıdır. Zengin olmasına rağmen bir cariyeye aşık olacak
kadar alçakgönüllüdür. Sınıf ve sosyal statü farklılıklarını önemsemez.
Yazarın düşüncelerine en yakın karakterdir.
|
Asaf Paşa
|
Zengin, kibirli, eşine karşı son derece nazik bir İstanbul
beyefendisidir. Oğlunun gönül ilişkisine karşı çıkmış ve yanlış gördüğü bu durumun devam etmemesi için Dilber’i gizlice başkasına satmıştır.
|
Zehra Hanım
|
Oğlunun Dilber’i sevdiğini anlayınca toplum tarafından kınanma korkusuna
kapılır. Telaşlı bir kişiliği vardır. Kendince biricik oğlunu bir kötülükten kurtarmaya çalışmaktadır.
Fakat ona en büyük kötülüğü yaptığının farkında değildir.
|
Münevver Bey
|
0 dönemdeki asilzadelerle dostluk ve akrabalık ilişkileri kurmak, zengin
ve soylu bir çevre edinmek arzusu olan bir kişidir.
|
5. Metnin ana düşüncesini belirtiniz.
Esir olsa bile her insanın duyguları ve kalbi vardır.
6. Metindeki anlatıcının bakış açısı nedir? Metinde yazarın duygu ve düşüncelerini açıkça ortaya koyduğu bölümleri gösteriniz.
İlahi bakış açısı
Yazarın duygu ve düşünceleri açıkça ortaya koyduğu bölümler:
“Ruhun heyecan ve ıstırap anlarında bulduğu en büyük teselli, anladığı en güzel lisan, şiirden sonra galiba müziktir.”
“İclal Hanım, histen bir parçacık nasibi olan gönüller için bile tehlike teşkil eden o neşeli ve manalı gülümseyişlerine devam ederek...”
7. Metin kişilerinin karakter mi yoksa tip mi olduklarını belirleyerek karşılarındaki kutucuğa işaretleyiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder